Εργοθεραπεία

 
Η εργοθεραπεία είναι μία εξειδικευμένη επιστήμη υγείας που έχει ως κύριο στόχο τη λειτουργικότητα και την αυτονομία του παιδιού ανάλογα με τη χρονολογική του ηλικία.

Έτσι, ο εργοθεραπευτής βοηθά το παιδί μέσω ωφέλιμων και σκόπιμων δραστηριοτήτων να βελτιώσει τις γνωστικές και κοινωνικές του δεξιότητες, να ενισχύσει την αυτο-εκτίμηση του και να επιτύχει το μέγιστο δυνατό επίπεδο λειτουργικότητας και ανεξαρτησίας σε όλες τις πλευρές της ζωής του.

Η δημιουργική κινητική επιδεξιότητα, η φαντασία και ο ιδεασμός στο παιχνίδι χρησιμοποιούνται στη θεραπεία για ν’ αναπτύξουν την ανεξαρτησία και την αυτο-κυριαρχία (έλεγχο εαυτού) του παιδιού στο σπίτι και στο μαθησιακό περιβάλλον.


Ποια παιδιά χρήζουν εργοθεραπευτικής παρέμβασης;



Παιδιά που εμφανίζουν καταστάσεις όπως:

  • Διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (αυτισμός)
  • Αναπτυξιακή καθυστέρηση
  • Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής με υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ)
  • Σύνδρομα (DOWN, RETT κ.λπ.)
  • Εγκεφαλική παράλυση
  • Ψυχοκοινωνική δυσλειτουργία
  • Διαταραχές συμπεριφοράς
  • Μαθησιακές δυσκολίες
  • Νοητική υστέρηση
  • Αισθητηριακές δυσκολίες


Πότε ένα παιδί παραπέμπεται για εργοθεραπευτική αξιολόγηση;



Η παραπομπή γίνεται όταν η οικογένεια του παιδιού ή το σχολικό πλαίσιο στο οποίο ανήκει, εντοπίσουν κάποια ή κάποιες από τις παρακάτω δυσκολίες. Τα παιδιά συνήθως:

  • Αποφεύγουν τα κινητικά παιχνίδια, δεν τους αρέσει να παίζουν στην παιδική χαρά και συχνά φοβούνται πώς θα χτυπήσουν
  • Δείχνουν υπερβολική ευαισθησία σε αγγίγματα και αγκαλιές. Δυσκολεύονται να δεχτούν κάποιες υφές ρούχων, δε δέχονται να βουρτσίσουν τα δόντια τους, να χτενίσουν τα μαλλιά τους ή να κόψουν τα νύχια τους
  • Παρουσιάζουν ευαισθησία σε ήχους όπως ηλεκτρική σκούπα, κουδούνι, κεραυνοί κ.α.
  • Δείχνουν να κουράζονται πιο εύκολα από τα παιδιά της ηλικίας τους
  • Προτιμούν να παίζουν μόνα τους και δυσκολεύονται να δεχτούν στο παιχνίδι τους κάποιον άλλο (ενήλικα ή παιδί)
  • Παρουσιάζουν έντονη κινητικότητα στην καθιστή θέση, όταν διαβάζουν, τρώνε ή παίζουν
  • Παρουσιάζουν αδεξιότητα στις κινητικές δραστηριότητες (παιχνίδι με μπάλα, ποδήλατο, σκάλες, κολύμπι, χορός)
  • Δείχνουν να δυσκολεύονται να κρατήσουν το μολύβι με σωστό τρόπο και γενικά δεν τους αρέσει να γράφουν ή να ζωγραφίζουν
  • Δυσκολεύονται στη χρήση κουμπιών, φερμουάρ, δέσιμο κορδονιών ή στη χρήση ψαλιδιού
  • Η εικόνα του γραπτού τους συχνά είναι δυσκατάληπτη, κάποιες φορές ακόμα και από τα ίδια
  • Αργούν στην αντιγραφή από τον πίνακα και συχνά παραλείπουν λέξεις ή γράμματα
  • Αργούν να ολοκληρώσουν δραστηριότητες ή μια σχολική εργασία
  • Είναι υπερβολικά ακατάστατα, συχνά ξεχνούν πράγματα τους στο σχολείο, δεν φτιάχνουν την τσάντα τους
  • Δυσκολεύονται να ακολουθήσουν κανόνες, να συνεργαστούν και να συμμετάσχουν σε ομαδικό παιχνίδι


Σε ποιους τομείς παρεμβαίνει ο εργοθεραπευτής;



Στον τομέα
της αδρής κινητικότητας

  • Στο συντονισμό των άνω και κάτω άκρων (να πετάξει, να πιάσει ή να κλωτσήσει μπάλα, να περάσει εμπόδια ή να στρίψει τον κορμό)
  • Στην ισορροπία
  • Στο ρυθμό της κίνησης (π.χ. χορός)
  • Στην πλευρίωση

Στον τομέα της λεπτής κινητικότητας

  • Στη σύλληψη και τον έλεγχο του μολυβιού
  • Στον οπτικοκινητικό συντονισμό (συντονισμός ματιού – χεριού)
  • Στη θέση, την δύναμη και τον έλεγχο του χεριού (αντιβράχιο, καρπός, δάκτυλα)
  • Στη χρήση εργαλείων (π.χ. ψαλίδι)
  • Στη ταχύτητα και την ακρίβεια των κινήσεων

Στον αισθητηριακό τομέα

  • Στο αιθουσαίο σύστημα (αίσθηση της θέσης του σώματος στο χώρο, ρύθμιση του επιπέδου διέγερσης, κίνηση)
  • Στο ιδιοδεκτικό σύστημα (αίσθηση σχήματος σώματος, ισορροπία, κινητικός συντονισμός, ρύθμιση του επιπέδου διέγερσης)
  • Στο απτικό σύστημα (ευαισθησία σε αγγίγματα ή υφές)
  • Στο ακουστικό σύστημα (ευαισθησία σε ήχους)
  • Στο οπτικό σύστημα (ευαισθησία στο έντονο φως)

Σε γνωστικές και αντιληπτικές λειτουργίες

  • Στην προσοχή και συγκέντρωση
  • Στη μνήμη (οπτική, ακουστική, μνήμη γεγονότων κ.λ.π.)
  • Στη σειροθέτηση γεγονότων, πληροφοριών και δράσεων
  • Στην οργάνωση στο χώρο και τη κατευθυντικότητα
  • Στις οπτικοχωρικές σχέσεις (π.χ. αναγνώριση αντιστροφής γραμμάτων ή συμβόλων)
  • Στην οργάνωση της μάθησης
  • Στην οπτική αντίληψη

Στη λειτουργικότητα στην καθημερινή ζωή

  • Στην ένδυση – απόδυση
  • Στη προσωπική υγιεινή (τουαλέτα, περιποίηση μαλλιών και δοντιών)
  • Στη σίτιση (μάσηση – κατάποση)
  • Στη χρήση κουμπιών, φερμουάρ κ.λ.π.
  • Στο σιγύρισμα του δωματίου

Στην κοινωνικοποίηση

  • Στη βλεμματική επαφή
  • Στο κοινωνικό παιχνίδι
  • Στη προσαρμοστικότητα και την ακολουθία εντολών


Πώς παρεμβαίνει ο Εργοθεραπευτής;



Το παιδί που θα παραπεμφθεί σε έναν εργοθεραπευτή, θα αξιολογηθεί όσον αφορά τις ανάγκες και τις ελλείψεις του, μέσα από την παρατήρηση και κάποια ειδικά τεστ. Στη συνέχει αν κριθεί πώς χρήζει εργοθεραπευτικής παρέμβασης, τότε διαμορφώνεται ένα εξατομικευμένο θεραπευτικό πρόγραμμα σύμφωνα με τις ανάγκες του και θεσπίζονται οι στόχοι σε συνεργασία με τους γονείς.

  • Οι εργοθεραπευτές χρησιμοποιούν το παιχνίδι ως μέσω παρέμβασης, για να επιτύχουν ενεργητική συμμετοχή του παιδιού στις δραστηριότητες του θεραπευτικού προγράμματος. Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά ανταποκρίνονται με χαρά και αποτελεσματικότητα. Φυσικά, τα παιχνίδια επιλέγονται ώστε ν’ ανταποκρίνονται στην ηλικία του παιδιού και τους θεραπευτικούς στόχους που έχουν θεσπιστεί.
  • Προσαρμόζουν τα υλικά που χρησιμοποιεί το παιδί. Κατασκευάζουν ή προτείνουν αλλαγές σε υλικά και εργαλεία που χρησιμοποιεί, ώστε να γίνουν πιο εύχρηστα.
  • Σε συνεργασία με τους γονείς και το σχολικό πλαίσιο του παιδιού παρέχονται χρήσιμες συμβουλές και αναλύονται τεχνικές αντιμετώπισης δυσκολιών που προκύπτουν με σκοπό να πετύχουν την αυτονομία του παιδιού σε όλες τις πλευρές της ζωής του (είτε στο σπίτι, είτε στο σχολείο, είτε στη κοινότητα).